نماینده تام‌الاختیار و مدیر ملی «پروژه مالکیت فکری ایران و سوئیس-ایرسیپ» مستقر در سفارت سوئیس در ایران با اشاره به اینکه زیلوی میبد به عنوان طرح پایلوت انتخاب شده است، گفت: براساس این طرح برای اولین بار در ایران، با استفاده از تجارب سوئیس و دانش فنی متخصصان سوئیسی، به اجرای صحیح سیستم مدیریت نشانه جغرافیایی در ایران می‌پردازد.
«مونا کنعانیان» ضمن بیان این که حمایت قانونی ارایه شده به نشانه‌های جغرافیایی یک موضوع رو به رشد علاقه و توجه جهانی است، اظهار کرد: البته از نظر جایگاه قانونی، به نیاز کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی برای اجرای توافقنامه حقوق مالکیت فکری در تجارت در سال ۱۹۹۴ باز می‌گردد که اعضا را به تامین ظرفیت قانونی برای حمایت از نشانه‌های جغرافیایی ملزم می‌کند.
وی با بیان این که ایران هنوز عضو سازمان تجارت جهانی نیست، تصریح کرد: با این وجود، از سال ۲۰۰۵ یک عضو شاهد است، به علاوه ایران عضو توافقنامه لیسبون محسوب می‌شود و از سال ۲۰۰۵ سیستم قانونی ملی برای حفاظت از نشانه‌های جغرافیایی هم دارد و همچنین زیلوی میبد (دستبافته‌ای جهانی) در سطح بین‌المللی توسط سازمان جهانی مالکیت فکری ثبت شده است.
این مسئول با بیان این که در حال حاضر طرح مشترک چهار ساله‌ای میان «موسسه فدرال مالکیت فکری سوییس و مرکز مالکیت فکری ایران» با عنوان «پروژه مالکیت فکری ایران و سوییس» آغاز شده است، تصریح کرد: براساس این طرح قرار است، برای اولین بار در ایران، با استفاده از تجارب سوییس و دانش فنی متخصصان سوییسی، به اجرای صحیح سیستم مدیریت نشانه جغرافیایی در ایران بپردازد.
کنعانیان با بیان این که این طرح دو محصول نشانه جغرافیایی شامل «خرمای پیارم هرمزگان» و «زیلوی میبد یزد» در بخش صنایع دستی را به عنوان پایلوت اجرایی سیستم نشانه جغرافیایی در ایران انتخاب کرده است، گفت: هدف طرح این است که با اجرای صحیح سیستم مدیریت نشانه جغرافیایی بتواند به تجاری‌سازی این محصولات در بازار جهانی کمک کند.
به گفته وی، در گام‌های بعدی علاوه بر تجاری‌سازی و رقابت‌پذیری محصول در بازار داخلی، هدف این است که با تعریف و اجرای سیستم مدیریت کیفیت خاص، این محصول به محصول کیفی تبدیل شود و بتواند به بازار سوییس هم صادر شده و به عنوان یک محصول با کیفیت در دسترس مصرف کنندگان سوییسی قرار بگیرد.
این مسئول با اشاره به این که اجرای این طرح همچنین مدلی برای سایر نشانه‌های جغرافیایی ایرانی ایجاد می‌کند، گفت: تا بتوانند براساس آن سیستم صحیح مدیریت نشانه جغرافیایی را برای مدیریت محصولات خود راه‌اندازی و اجرا کنند.
وی با بیان این که موسسه فدرال مالکیت فکری سوییس مرجع ثبت و حمایت از حقوق مالکیت فکری در سوییس است، گفت: این موسسه همانند همین طرح، تقویت سیستم مالکیت فکری ایران در کشورهای دیگر را هم در دست اجرا دارد.
کنعانیان تصریح کرد: از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی، علاقه به رشد نشانه‌های جغرافیایی، به دلیل رشد فزاینده رقابت جهانی بر سر متمایزسازی کیفیت محصول هست جایی که کیفیت شامل تمام ویژگی‌ها و خصوصیات محصول حتی خصوصیات عاطفی می‌شود که به محصول کمک می‌کند تا متمایز شده و از رقابت صرف بر سر قیمت پرهیز شود در نتیجه، ذی‌نفعان دولتی و خصوصی زیادی در سطح محلی و بین‌المللی به این رویکرد کیفی روی آورده‌اند.
وی با بیان این که به نظر می‌رسد که نشانه جغرافیایی یکی از جالب‌ترین و محلی‌ترین ابزارهای مدیریت محصولات با کیفیت مبدا محور برای رسیدن به این هدف باشد، گفت: مطالعات نشان می‌دهد حمایت از نشانه‌های جغرافیایی با قوانین ملی و بین‌المللی ابزاری برای موفقیت در بازار و خلق منافع اقتصادی بیشتر برای تولیدکنندگان محلی و همچنین برای دستیابی به آثار مفید اجتماعی و زیست محیطی است.
وی با اشاره به این که از دیدگاه اقتصادی لوگوی نشانه جغرافیایی به این محصولات امکان متمایز شدن از سایر محصولات را می‌دهد، گفت: براین اساس، محصول مورد نظر ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کند، خصوصا وقتی که مصرف کننده لیبل نشان جغرافیایی روی محصول نهایی را می‌شناسد و در انتخاب محصول مدنظر قرار می‌دهد.
کنعانیان تصریح کرد: در چنین بازارهای گوشه‌ای خاصی، محصولات نشانه جغرافیایی کمتر به قیمت‌های بین‌المللی وابسته بوده و می‌توانند بهتر در مقابل بحران‌های بازار مقاومت کنند. به علاوه، حمایت قانونی مالکیت فکری مانع استفاده از نام و شهرت نشانه جغرافیایی توسط تولیدکنندگان بی‌صلاحیت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مطالعات آثار اقتصادی زیر را بسته به نوع کسب وکار و فضای حکمرانی هر منطقه نشان داده است، تصریح کرد: افزایش شهرت و اعتبار محصول در اثر اجرای صحیح سیستم مدیریت نشانه جغرافیایی، افزایش حجم فروش، افزایش قیمت نهایی، افزایش درآمد تولیدکنندگان محلی، بهبود کیفیت محصول و همچنین کاهش هزینه‌های تولید و حمل و نقل جزو این آثار است.
این مسئول با بیان این که ماهیت مدیریت جمعی فرایند نشانه جغرافیایی موجب هم افزایی و اقتصاد مقیاس، کاهش رقابت و تضمین منافع برای همه فعالان زنجیره ارزش می‌شود، گفت: این دستاورد مستقیما نتیجه بومی‌سازی مجدد فعالیت‌های اقتصادی و توزیع مجدد ارزش افزوده در سطح محلی می‌شود.
وی اضافه کرد: به رسمیت شناختن محصول نشانه جغرافیایی همچنین تولیدکنندگان محلی را در برابر رقابت محصولات وارداتی محافظت می‌کند ضمن این که، ماهیت مدیریت جمعی نشانه جغرافیایی، روابط میان ذی‌نفعان محلی زنجیره ارزش از تولیدکنندگان و واحدهای فراوری و تجار را تقویت می‌کند که منجر به بهبود چرخه توسعه اقتصاد محلی می‌شود.
این مسئول با بیان اینکه این آثار اقتصادی بر توسعه روستایی و مسایل اقتصادی اجتماعی اثر مستقیم دارند، گفت: این آثار، فعالیت‌های اقتصادی را پایدار می‌کنند، تولید و اشتغال برای مردم مناطق روستایی را افزایش می‌دهند و در نتیجه، معیشت بهتری برای کشاورزان و صنعتگران صنایع دستی و خانواده‌های ایشان ایجاد می‌شود.
وی افزود: این سیستم به علت ماهیت مدیریت جمعی و ارتباط آن با آداب و سنن محلی، آثار بسیار مثبتی بر کسب‌وکارهای خرد و کوچک و اشتغال زنان دارد چرا برای محصول، تولیدکنندگان و قلمرو تولید، رویت پذیری در بازار ایجاد شده که هویت و عزت نفس ایشان را تقویت می‌کند.
کنعانیان با بیان این که شهرت و اعتبار ایجاد شده توسط محصول نشانه جغرافیایی، فرصت‌های اقتصادی جدیدی برای سایر خدمات و محصولات قلمرو تولید آن ایجاد می‌کند، گفت: این اقدامات، مجددا منجر به توسعه و تقویت اقتصاد محلی می‌شود که برای مناطق شکننده مانند مناطق بیابانی، کوهستانی و تالابی، جایی که شیوه‌های کشاوررزی بزرگ مقیاس جواب نمی‌دهد و در نتیجه محصولات کشاورزی سنتی می‌توانند تبلیغ شوند، بسیار اهمیت دارد.
وی با تاکید بر این که فرایند مدیریت نشان جغرافیایی تاثیر بسیار زیادی برای حفاظت میراث محلی دارد، گفت: تاریخچه، دانش و تنوع زیستی که ارتباط میان محصول نشانه جغرافیایی با قلمرو، چشم‌انداز، آداب ورسوم و گردشگری محلی از یک سو و حفاظت از گونه‌ها و نژادهای محلی از سوی دیگر را توضیح می‌دهد.
نماینده تام‌الاختیار و مدیر ملی «پروژه مالکیت فکری ایران و سوییس-ایرسیپ» مستقر در سفارت سوییس در ایران، تصریح کرد: از دیدگاه مصرف کننده هم فرایند مدیریت نشانه جغرافیایی بسیار اهمیت دارد چرا که وجود چنین فرایندی به مصرف کننده اطمینان می‌دهد که محصول با کیفیت خاص مرتبط با مبدا را دریافت می‌کند که به معنای اطمینان از امنیت و سلامت محصولات و تولیدات، حفظ، پایداری و ارتقای کیفیت محصولات است.
گفتنی است؛ فرایند این طرح که شامل بخشی از سفر رییس مجلس سوئیس به یزد بود، همچنان ادامه داشته و به زودی شاهد تعاملات بیشتر و اتفاقات بهتری خواهیم بود.
منبع: ايسنا
