خشکسالی و مشکلات آن در منطقه سیستان

بهروز شهرکی

بیش از ۲۰ سال است که خشکسالی بر استان سیستان و بلوچستان سایه افکنده و باعث ازبین رفتن بسیاری از مشاغل از جمله صید و صیادی، کشاورزی و دامداری در این منطقه شده است.  رودخانه هیرمند و دریاچه هامون دو شاهرگ حیاتی منطقه سیستان به شمار می­روند. تالاب هامون هم به عنوان هفتمین تالاب آب شیرین دنیا در شرایط ترسالی حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و از سه هامون «پوزک»، «صابوری» و «هیرمند» تشکیل شده است. خشکسالی­های پیاپی در منطقه سیستان، طوفانهای ۱۲۰روزه، خشکی تالاب هامون و دریاچه هیرمند آسیب بسیار زیادی به زندگی حاشیه‌نشینان دریاچه و تالاب وارد کرده و باعث شیوع بیماری‌های مختلفی در میان مردم شده است. کارشناسان معتقدند پیگیری حق آبه رودخانه هیرمند و تالاب هامون از طریق دیپلماسی آب و انتقال آب از دریای عمان به منطقه سیستان راهکار حل بخشی از مشکل خشکسالی این منطقه است.

  • وقوع طوفان‌های 120 روزه در بیشتر روستاهای حاشیه مرز ایران و افغانستان در سیستان موجب شده خانه‌های مردم توسط شن‌های روان احاطه شوند. این موضوع یکی از دلایل اصلی مهاجرت ساکنان این روستاها به سایر نقاط کشور شده است.
  • روستاهای بخش «قرقری» شهرستان هیرمند در حاشیه نوار مرزی ایران و افغانستان قرار دارند. تعداد زیادی از ساکنان این روستاها به دلیل خشکسالی و قرار گرفتن در مسیر طوفان شن مجبور به ترک آنجا شدند.
  • خانه‌ای در حاشیه دریاچه هامون نزدیک نوار مرز ایران و افغانستان در بخش قرقری که اطراف آن توسط تپه‌های شن محاصره کرده‌اند.
  •  سرعت باد هنگام وقوع طوفان شن به اندازه‌ای است که  شعاع دید را به کمتر از 10 متر  می رساند.
  • قایقی پوسیده که به دلیل خشکسالی سالهاست بدون استفاده رها شده است.
  • دربیشتر مناطق روستایی منطقه سیستان کودکان و نوجوانان باید درکنار بازی‌های کودکانه، به پدر و مادرشان کمک کنند تا چرخ زندگیشان بچرخد.
  • دکه‌ای که بوسیله کنده‌ها و شاخه‌های درخت «گز» درست شده است؛ این درخت  بومی استان است که در گویش محلی سیستانی به آن «تِنگ» گفته و از آن برای فروش محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.
  • رودخانه هیرمند و دریاچه هامون دو جریان حیاتی منطقه سیستان محسوب می‌شوند و خشکسالی‌های مکرر باعث خشک شدن کانال‌ها و چاههای آب شده است.
  • بازگشایی جاده‌های موصلاتی  به دلیل طوفان شن مسدود شده‌اند.
  • ساکنان برخی از روستاهای حاشیه دریاچه هامون از بخش «قرقری» در شهرستان هیرمند به دلیل خشکسالی و نداشتن درآمد مجبور به مهاجرت شده‌اند.
  • یکی از ورودی‌های دریاچه هامون در مرز ایران و افغانستان دربخش «قرقری» از توابع شهرستان هیرمند.
  •  کانال‌ها و چاههای آب به دلیل خشکسالی هیچ آبی ندارند و از شن و خاک پر شده‌اند.
  • خشکسالی‌های پیاپی باعث شدئه است تا صیادی که به عنوان شغلی اصلی مردم منطقه شناخته می‌شد، از بین برود. این قایق‌ها در دل دریاچه هامون و در میان درختان گز قرار گرفته‌اند که امروز دیگر کاربردی ندارند.
  • ساکنان برخی از روستاهای حاشیه دریاچه هامون از بخش «قرقری» در شهرستان هیرمند به دلیل خشکسالی و نداشتن درآمد مجبور به مهاجرت شده‌اند.
  • قایقی که روزگاری منبع درآمد بوده و حالا به دلیل خشکی دریاچه رها شده و در حال پوسیده شدن است.
منبع: ايسنا

دیدگاهتان را بنویسید